معرفگی و نمایه‏سازی مفعول در زبان فارسی

بررسی آکوستیکی قلب نحوی مفعول صریح در زبان فارسی

قلب نحوی، سازه‌ای را از جایگاه بی‌نشان خود جابه‌جا کرده، بدون آنکه باعث نادستوری شدن جمله شود، بار اطلاعی جمله را دست‌خوش تغییر می‌کند. در این فرایند، الگوی آهنگی جمله نیز برای تعیین ساخت اطلاعی آن تغییر می‌کند. دراین مقاله، به بررسی و مقایسة ساخت اطلاعی و الگوی آهنگی جملات مقلوب در زبان فارسی می‌پردازیم. نتایج نشان می‌دهد که قلب نحوی در زبان فارسی از لحاظ اطلاعی، کهنه- شنونده و کهنه- بافت بنیا...

مفعول مطلق در زبان فارسی (تحقیقی در حاشیه دستور تاریخی)

دستورنویسان زبان فارسی متفق القول اند که کاربرد مفعول مطلق در زبان فارسی تحت تأثیر زبان عربی پدید آمده است. در مقاله حاضر نگارنده کوشیده است تا با ارائه شواهدی از متون باستانی زبانهای ایرانی نشان دهد که رای دستورنویسان در این مورد صائب نیست...

تبیین دستوری نمایه سازی مفعول در زبان فارسی

در این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت دستوری عناصر نمایه مفعولی در زبان فارسی خواهیم پرداخت، زیرا ساختار دستوری جمله بر اساس تلقی ما از ماهیت دستوری این عناصر، به شیوه متفاوتی تبیین می‏شود. پس از آن به ساخت دستوری بندهای متعدی دارای نمایه مفعولی در چارچوب دستور نقش و ارجاع نظر می‏افکنیم و سعی بر آن است که مطابق ادعای نظریه، ساخت نحوی این بندها مطابق با شرایط خاص زبان فارسی و بدون تحمیل مقولات خارجی...

مفعول مطلق عربی در فارسی

مفعول مطلق، له و معه در زبان عربی و برابری های آن در زبان فارسی

با نگاهی به مقوله مفعول­های پنج گانه در زبان عربی  می­بینیم که دو نوعِ این مفعول­ها یعنی مفعول به و مفعول فیه (ظرف زمان و مکان) در زبان فارسی معادل هایی به همین نام دارند . ولی سه نوع دیگر مفعول ، به عنوان یک نقش نحوی در زبان فارسی شناخته شده نیست. دربارة اینکه این نقش ها در زبان فارسی وجود دارد یا نه، تحقیقات چندانی صورت نگرفته است؛ نظر به اینکه زبان عر بی و فارسی از یک خانواده نیستند تا در حوز...